«Ο κύριος λόγος ήταν να κινητοποιηθώ. Ηθελα κάτι να με κρατά σε εγρήγορση, εργασιοθεραπεία. Αν δεν είχα τον αγρό, θα έβλεπα τηλεόραση».
Του Γιάννη Ελαφρού/ Η Καθημερινή
«Ο κύριος λόγος ήταν να κινητοποιηθώ. Ηθελα κάτι να με κρατά σε εγρήγορση, εργασιοθεραπεία. Αν δεν είχα τον αγρό, θα έβλεπα τηλεόραση». «Πηγαίνω στον αγρό και πίνω το καφεδάκι μου με τους άλλους· μας χάσανε τα καφενεία». «Ο βασικότερος λόγος είναι ο βιοποριστικός, σκοπεύω να επεκταθώ και σε άλλη καλλιέργεια».
«Μέχρι τώρα τρώγαμε άνοστα, οι ντομάτες μύριζαν περισσότερο σαν αγγούρι». «Για μένα ήταν μια σύνδεση με το παρελθόν, με τον πατέρα μου, τις δουλειές που κάναμε μαζί». Αυτό που συνδέει τα διαφορετικά πρόσωπα και τις τόσο διαφορετικές αφηγήσεις είναι το γεγονός ότι πρόκειται για τις απαντήσεις σε έρευνα καλλιεργητών σε δύο δημοτικούς λαχανόκηπους: ο ένας στην Αλεξανδρούπολη και ο άλλος στη Θέρμη. Προέρχονται από την έρευνα «Αστική Γεωργία: Κοινωνική Ενταξη και Βιώσιμη Πόλη. Μελέτη δύο αστικών δημοτικών αγροκηπίων (Θέρμη και Αλεξανδρούπολη)», του Κέντρου Κοινωνικής Μορφολογίας και Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου.
Ο δημοτικός αγρός του Δήμου Θέρμης έχει έκταση 15 στρεμμάτων, είναι χωροθετημένος στον περιαστικό αγροτικό χώρο, αποτελείται από 180 αγροτεμάχια εμβαδού από 50 ώς 80 τ.μ. το ένα. Οι πρώτοι 50 καλλιεργητές εγκαταστάθηκαν τον Ιούνιο του 2013.
Στον Δήμο Αλεξανδρούπολης ο βιοαγρός (όπου παράγονται βιολογικά προϊόντα) εκτείνεται σε 27 στρέμματα στην άκρη της πόλης, σε απόσταση 2,5 χιλιομέτρων από το κέντρο της. Αποτελείται από 290 τεμάχια των 70-80 τ.μ., τα οποία διανεμήθηκαν με κοινωνικά κριτήρια επιλογής. Εχουν εγκατασταθεί μέχρι τώρα 271 καλλιεργητές, σε δύο δόσεις, τον Οκτώβριο 2012 και τον Απρίλιο 2013. Το 10% της παραγωγής από κάθε χρήστη διατίθεται στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του δήμου. «Ο Δημοτικός Βιοαγρός της Αλεξανδρούπολης είναι ουσιαστικά ο πρώτος οργανωμένος δημοτικός λαχανόκηπος στην Ελλάδα, με ολοκληρωμένη υποδομή και λειτουργία και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο της δημοτικής αρχής για τη βιοθωράκιση της πόλης», λέει στην «Κ» η κ. Θεοδοσία Ανθοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παντείου και επιστημονική υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας, στην οποία συμμετείχαν επίσης οι Μ. Παρταλίδου, Α. Μωυσίδης, Σ. Νικολαΐδου και Ο. Κολοκούρης.
Η αστική γεωργία είναι μια έννοια ιδιαίτερα νέα στην Ελλάδα. Εμφανίστηκε μετά το χτύπημα της κρίσης και τα προβλήματα που προκλήθηκαν. Σήμερα, όπως λένε στην «Κ» οι ερευνητές, έχει δυναμική ανάπτυξη, καθώς εμφανίζονται δημοτικοί λαχανόκηποι σε πολλές πόλεις της χώρας. Ο πρώτος λόγος που κινητοποίησε τις δημοτικές αρχές είναι τα κοινωνικά προβλήματα, η εξασφάλιση των λαχανικών και άλλων κηπευτικών για το καθημερινό τραπέζι σε οικογένειες με οξυμένα οικονομικά προβλήματα. Βεβαίως, όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές, εισέρχονται και οι προεκλογικοί σκοποί. Σε λίγες περιπτώσεις την πρωτοβουλία για τη δημιουργία αγρών μέσα στα όρια της πόλης πήραν κινηματικές πρωτοβουλίες, όπως ο «Αγρός» στο Ελληνικό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αστική γεωργία μπορεί να έχει πολύπλευρο θετικό ρόλο. Παραγωγή τροφίμων από τους ίδιους τους καταναλωτές, δίπλα στον χώρο κατανάλωσης και συνήθως με βιώσιμο τρόπο. Συμβολή λοιπόν στη διατροφική επάρκεια και στην παραγωγή ποιοτικών ή και βιολογικών προϊόντων. Συνεισφέρει επίσης στη στήριξη αδύναμων και φτωχοποιημένων τμημάτων του πληθυσμού. Επιπλέον όμως, η αστική γεωργία βοηθάει στο πρασίνισμα των πόλεων, στην προστασία και αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων, στην ανακύκλωση απορριμμάτων (αξιοποίηση του κομπόστ), ενώ έχει και ευρύτερη κοινωνική συνεισφορά, καθώς ωθεί σε κοινωνικές σχέσεις, στην ψυχαγωγία του πληθυσμού.
Αξιοσημείωτα είναι, απ’ αυτή την άποψη, τα ευρήματα των συνεντεύξεων καλλιεργητών στους αστικούς αγρούς Αλεξανδρούπολης και Θέρμης. «Μέσα από τα ερωτηματολόγια που απάντησαν οι καλλιεργητές, αναδείχθηκαν και επιβεβαιώθηκαν τα στοιχεία της κρίσης (οικονομική αποστέρηση) και της επισιτιστικής ασφάλειας (κάλυψη διατροφικών αναγκών, πρόσβαση σε φρέσκα, βιολογικά λαχανικά σε προσιτό κόστος). Ηταν όμως ευχάριστη έκπληξη η κοινωνικοποίηση, η δημιουργία παρεών και νέων σχέσεων γειτονίας στους αγρούς, η ψυχαγωγία, η ψυχοθεραπεία, η ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης», σημειώνει η κ. Μαρία Παρταλίδου, από την ερευνητική ομάδα.
Το ερώτημα είναι εάν η αστική γεωργία θα μείνει μια μόδα που θα ξεχαστεί γρήγορα ή θα μπει για τα καλά μέσα στη ζωή μας και στο περιβάλλον των ελληνικών πόλεων. «Αυτή την περίοδο η κρίση έδωσε ώθηση στους δημοτικούς αγρούς και τους προστατεύει από εμπορικές ή άλλες χρήσεις. Χρειάζεται όμως να παραμείνουν, να αντέξουν στον χρόνο. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να γίνουν βήματα ένταξής τους στον αστικό σχεδιασμό, στην αναγνώριση της αστικής γεωργίας ως χρήσης γης, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες», υπογραμμίζει η κ. Ανθοπούλου. Να αντιμετωπιστούν δηλαδή ως ένα μέσο με πολλαπλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη, τόσο για τους δημότες όσο και για την πόλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου