Μέτρα και δράσεις για την ενίσχυση του ελαιόλαδου

Απάντηση του Αθ. Τσαυτάρη στην Ερώτηση του Λ. Αυγενάκη

Στην Ερώτηση που κατέθεσε ο  Βουλευτής Ηρακλείου, κ. Λευτέρης Αυγενάκης μαζί με 14 ακόμη Βουλευτές,  αναφορικά με «την πιστοποίηση της ανώτερης ποιότητας του ελληνικού ελαιόλαδου και την ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής για τον ελαιοκομικό τομέα», ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης απέστειλε την εξής απάντηση:

«Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο ελαιόλαδο ως εθνικό προϊόν υψηλής βιολογικής και διατροφικής αξίας, άριστης ποιότητας και μεγάλης οικονομικής σημασίας τόσο για τη χώρα όσο και για τις 50.000 περίπου οικογένειες που το παράγουν. Για τη στήριξη του τομέα και των παραγωγών, το ΥΠΑΑΤ εφαρμόζει και προωθεί μια σειρά μέτρων, όπως τα ακόλουθα:

1. Χορήγηση των δικαιωμάτων της ενιαίας ενίσχυσης
2. Εφαρμογή πολιτικής ποιότητας με στροφή σε πιστοποιημένα, ασφαλή και ανταγωνιστικά προϊόντα. Μέσα από τα προγράμματα ειδικής στήριξης, σε εκτέλεση του άρθρου 68 του Καν. (ΕΚ) 73/2009 του Συμβουλίου, το ΥΠΑΑΤ ενισχύει τους παραγωγούς προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ, οι οποίοι ταυτόχρονα καλλιεργούν, εφαρμόζοντας σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης ή βιολογικής γεωργίας και παραδίδουν ελαιόκαρπο σε πιστοποιημένες για το σκοπό αυτό από τον ΟΠΕΓΕΠ επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να τηρούν τις νομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τις κανονιστικές διατάξεις, σχετικά με την τήρηση του συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίμων που βασίζεται στις αρχές HACCP. Το ύψος της συνολικής κοινοτικής χρηματοδότησης ανέρχεται σε 10.000.00  ετησίως για τα έτη 2010, 2011 και  2012.
3. Προγράμματα δραστηριοτήτων των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) του Καν. (ΕΚ) 867/2008 της Επιτροπής, σε εφαρμογή του Καν. (ΕΚ) 1234/2007 του Συμβουλίου, μέσα από τα οποία ενισχύονται οι φορείς του κλάδου για την εκπόνηση προγραμμάτων, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων ελαιοκομικών προϊόντων, την παροχή τεχνικής βοήθειας σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, την ιχνηλάτηση και την πιστοποίηση των παραγόμενων προϊόντων, και βεβαίως την προστασία του περιβάλλοντος, στην οποία δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα. Τα προγράμματα αυτά ξεκίνησαν το 2003 και θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται και κατά την τριετία 2012-2015, με συνολικό ύψος κοινοτικής χρηματοδότησης 33.294.000 ευρώ ανά τριετία..
4. Δράσεις του Προγράμματος  Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας (Π.Α.Α) 2007-2012 «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
5. Χρηματοδότηση των επενδύσεων για τη μεταποίηση των γεωργικών προϊόντων και αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους.
6. Πρόγραμμα προώθησης και προβολής του Ελληνικού ελαιόλαδου, με ανάλογη χρηματοδότηση των φορέων του κλάδου.
7. Κατοχύρωση ελαιόλαδων και ελιών με γεωγραφική ένδειξη στην ΕΕ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η χώρα μας έχει καταχωρίσει 27 ελαιόλαδα ως ΠΟΠ και ΠΓΕ μεταξύ των οποίων και μερικά τα οποία είναι ευρέως γνωστά, με έντονα εξαγωγικό χαρακτήρα, όπως Καλαμάτα ΠΟΠ, ΣητείαΛασιθίου Κρήτης ΠΟΠ, Λακωνία ΠΓΕ, Πεζά Ηρακλείου Κρήτης ΠΟΠ, Χανιά ΠΓΕ , Λέσβος ή Μυτιλήνη ΠΓΕ, Βόρειος Μυλοπόταμος Ρεθύμνης Κρήτης, Αρχάνες Ηρακλείου Κρήτης ΠΟΠ, Βιάννος Ηρακλείου Κρήτης ΠΟΠ κ.ο.κ.

Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο  του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης  της Ελλάδας (ΠΑΑ) 2007-2013 «Αλέξανδρος  Μπαλτατζής», τα μέτρα και οι δράσεις  που αφορούν την προώθηση των  βιώσιμων ελιών και του ελαιόλαδου είναι: α) Μέτρο 132 «Συμμετοχή γεωργών σε συστήματα για την ποιότητα τροφίμων» και β) «Δραστηριότητες ενημέρωσης και προώθησης» (Μέτρο 133).

Αναφορικά με τους ελέγχους στον τομέα του ελαιόλαδου, σημειώνεται  ότι ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ως φορέας πιστοποίησης και επίβλεψης των 27 αναγνωρισμένων ελαιόλαδων ως ΠΟΠ/ΠΓΕ, καθώς και  των ελαιόλαδων βιολογικής γεωργίας και Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, πραγματοποιεί ελέγχους για τη διασφάλιση:

1. Της ορθής τήρησης των απαιτήσεων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση όσον αφορά στην προέλευση της πρώτης ύλης (αποφυγή φαινόμενων νοθείας ή/ και ελληνοποιήσεων), την παραγωγή, την επεξεργασία, τη συσκευασία, την αποθήκευση, τη διακίνηση και την εμπορία τους και
2. Της ορθής χρήσης της επισήμανσης, παρουσίασης και διαφήμισης των παραγόμενων προϊόντων, όπως αυτά τροποποιούνται και ισχύουν, με στόχο την προστασία των καταναλωτών και την αποφυγή φαινομένων παραπλάνησης.

Διευκρινίζεται ότι  οι ονομασίες των ΠΟΠ και ΠΓΕ  φέρουν ελληνικά τοπωνύμια, ειδικό Κοινοτικό  λογότυπο, καθώς και το λογότυπου  του Agrocert. Η ιδιαίτερη αυτή επισήμανση διαφοροποιεί τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ από άλλα παρεμφερή, ώστε οι καταναλωτές, να ενημερώνονται για τις ιδιαιτερότητες και την προέλευσής τους, καθιστώντας τα έτσι πιο ανταγωνιστικά στην αγορά. Η αυξημένη ζήτηση των καταναλωτών για ελληνικά προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ δίνει τη δυνατότητα σε παραγωγούς πρώτων υλών-ιδίως σε μειονεκτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές-να βελτιώσουν το εισόδημά τους, επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές στην αγορά. 

Επιπλέον, ο Ενιαίος  Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) διενεργεί  συνεχείς ελέγχους σε ετήσια βάση, τόσο στα διακινούμενα ελαιόλαδα στην εσωτερική αγορά όσο και σε αυτά που προορίζονται για εξαγωγή. Σε περιπτώσεις προϊόντων μη συμμορφούμενων με την κείμενη νομοθεσία, εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις. Η τυποποίηση και συσκευασία του ελαιόλαδου αποτελεί ένα σημαντικό μέσο επίτευξης μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας. Ωστόσο, στη χώρα μας από το σύνολο των 320.000 τόνων, τυποποιούνται μόνο 60.000 τόνοι ελαιόλαδου, ενώ οι υπόλοιπες ποσότητες διακινούνται χύμα. Σε ότι αφορά τα πρότυπα εμπορίας, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 29/2012, δίνεται η δυνατότητα αναγραφής στην ετικέτα του ελαιόλαδου της ένδειξης «πρώτη πίεση εν ψυχρώ» ή της ένδειξης «εξαγωγή εν ψυχρώ». Επίσης, σύμφωνα με τον Καν. 9ΕΚ) 1924/2006, δίνεται η δυνατότητα αναγραφής στη σήμανση ορισμένων ισχυρισμών διατροφής και υγείας. Είναι ακόμη, σημαντικό να επισημανθεί ότι η τυποποίηση και συσκευασία του ελαιόλαδου αποτελεί ένα σημαντικό μέσο επίτευξης μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας. Ωστόσο, στη χώρα μας από το σύνολο 320.000 τόνων, τυποποιούνται μόνο 60.000 τόνοι, ενώ οι υπόλοιπες ποσότητες διακινούνται χύμα.

Γενικότερα, το ΥΠΑΑΤ επιδιώκει τη θέσπιση αυστηρών κανόνων εμπορίας και ταξινόμησης ελαιόλαδων σε κατηγορίες, λαμβάνοντας υπόψη τις φυσικοχημικές παραμέτρους ποιότητας και συνεπώς κάθε σχετικό ερευνητικό στοιχείο προς την κατεύθυνση αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί. Βεβαίως, εξαιρετικά σημαντική είναι και η μακρόχρονη ερευνητική εμπειρία του ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων (ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ) σε τομείς που επηρεάζουν την παραγωγή ποιοτικού ελαιόλαδου σε θέματα ελαιοκομίας».