Κυριακή 25 Αυγούστου 2013

ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ Σήμερα στα φαρμακεία, αύριο και στα βενζινάδικα

Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα πρόσφατων ερευνών και βιομηχανικών πρωτοβουλιών που ενθαρρύνουν την παραγωγή βιοκαυσίμων από κυανοβακτήρια και φύκη


Αρθρο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥ / enet.gr

Τον τελευταίο καιρό, τα διατροφικά συμπληρώματα με βάση τη σπιρουλίνα έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον, τόσο του επιστημονικού όσο και του εμπορικού κόσμου. Και όχι άδικα, μιας και αποτελεί ένα τρόφιμο πλούσιο σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες, πολυσακχαρίτες και καλά λιπαρά οξέα.

 Επιπρόσθετα, πιστεύεται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό, επιταχύνει το μεταβολισμό, ρίχνει τα επίπεδα χοληστερίνης και σακχάρου στο αίμα και προστατεύει από την αρθρίτιδα και άλλες ασθένειες, με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται δίκαια στην κατηγορία των superfoods.

Τι είναι, όμως, η σπιρουλίνα; Πρόκειται για ένα φωτοσυνθετικό γαλαζοπράσινο κυανοβακτήριο, που ζει στις λίμνες και σχηματίζει νήματα και πλέγματα που μοιάζουν με φύκη. Λόγω αυτής της μορφολογίας, μέχρι πρόσφατα η σπιρουλίνα κατατασσόταν λανθασμένα στα μικροφύκη, τα οποία είναι ταξονομικά ανώτεροι οργανισμοί. Επιπλέον, το όνομα του είδους αυτού άλλαξε πρόσφατα από Spirulina σε Arthrospira, αλλά το εμπορικό όνομα του διατροφικού προϊόντος παρέμεινε σπιρουλίνα, είτε λόγω συνήθειας είτε για λόγους μάρκετινγκ.

English: Spirulina (dietary supplement) tablet...
(Photo credit: Wikipedia)
Πολλά υποσχόμενο

Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας των κυττάρων της σπιρουλίνας σε λιπαρά οξέα (5%-7%) και πολυσακχαρίτες (12%-20%), πολλές επιστημονικές ομάδες διεθνώς εξέτασαν το αν η βιομάζα αυτού του κυανοβακτηρίου μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη για τη σύνθεση βιοντίζελ ή βιοαιθανόλης σε μεγάλη κλίμακα. Το ίδιο έχει γίνει στο παρελθόν και με πολλά φύκη και έχει αποδειχθεί ότι οι οργανισμοί αυτοί είναι πολλά υποσχόμενοι υποψήφιοι για το σκοπό αυτό.

Οι παραγωγοί βιοντίζελ φιλοδοξούν να αντικαταστήσουν το πετροντίζελ στους ήδη υπάρχοντες ντιζελοκινητήρες για την κίνηση οχημάτων, λειτουργία μηχανών ή ακόμα και για θέρμανση. Προέρχεται συνήθως από φυτικά έλαια ή ζωικά λίπη και υποβάλλεται σε επεξεργασία στη συνέχεια με αλκοόλη, με τελικό αποτέλεσμα το σχηματισμό εστέρων. Η βιοαιθανόλη, από την άλλη, παράγεται έπειτα από επεξεργασία των πολυσακχαριτών που προέρχονται από τα κυανοβακτήρια ή τα φύκη και μπορεί να έχει παρόμοιες εφαρμογές στην κίνηση οχημάτων και τη θέρμανση.

Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα πρόσφατων ερευνών και βιομηχανικών πρωτοβουλιών που ενθαρρύνουν την παραγωγή βιοκαυσίμων από κυανοβακτήρια και φύκη. Ερευνητές στο Ινστιτούτο Οικολογίας στη Βέρακρουζ του Μεξικού ανέπτυξαν πρόσφατα μία μέθοδο, κατά την οποία η σπιρουλίνα όχι μόνο παράγει βιοντίζελ αλλά και βιοαέριο ταυτόχρονα, που μπορεί και αυτό να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτικό καύσιμο. Επίσης, Ιταλοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τορίνο μεγάλωσαν τρία διαφορετικά είδη μικροφυκών σε αγροτικά και κτηνοτροφικά λύματα, στα οποία παρατηρήθηκε μεγάλη παραγωγή βιομάζας. Χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους λύματα, μειώνεται σημαντικά το κόστος της διεργασίας και αξιοποιούνται πρώτες ύλες που διαφορετικά θα κατέληγαν στη θάλασσα.

Το 2009 η πετρελαιοβιομηχανία ExxonMobil επένδυσε 600 εκατ. δολάρια για μία γιγαντιαία φάρμα με φύκη, που παράγει βιοκαύσιμα σε μεγάλη κλίμακα, ενώ το 2012 η Sapphire Energy, μία εταιρεία παραγωγής βιοκαυσίμων στην Καλιφόρνια, άρχισε να χρησιμοποιεί δοκιμαστικά τη σπιρουλίνα για την παραγωγή βιοντίζελ. Τέλος, το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό κινεί πειραματικά ένα μικρό αριθμό πλοίων με βιοκαύσιμα από μικροφύκη, σε αναλογία 1:1 με το πετρέλαιο που χρησιμοποιούσε πριν.

Αποδοτικότητα

Ενα πρόβλημα όμως των μεθόδων αυτών είναι η μικρή τους αποδοτικότητα, όσον αφορά την ποσότητα βιομάζας που καλλιεργείται ή την ποσότητα του τελικού προϊόντος. Για το λόγο αυτό, διάφοροι ερευνητές έχουν επιχειρήσει να βελτιώσουν τις διεργασίες αυτές, μεταβάλλοντας τη χημική σύσταση του υγρού θρεπτικού υλικού, στο οποίο μεγαλώνει ο οργανισμός. Για παράδειγμα, η ομάδα του καθηγητή Δημήτρη Γεωργακάκη στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανακάλυψε ότι η εξάντληση του φωσφόρου αυξάνει την περιεκτικότητα της βιομάζας της σπιρουλίνας σε πολυσακχαρίτες, που φτάνουν μέχρι και το 60%. Επίσης, ερευνητές από το University of Massachusetts στις ΗΠΑ έδειξαν ότι, όταν η πηγή αζώτου του θρεπτικού υλικού αποτελείται από μείγμα 1:1 αμμωνίας και νιτρικών αλάτων, η βιομάζα που αποκτάται γίνεται μέγιστη. Τέτοιες τεχνικές βελτιώσεις πιστεύεται ότι θα οδηγήσουν σε αποδοτικότερες διεργασίες για την παραγωγή βιοκαυσίμων.

Οπως και με άλλες εναλλακτικές πηγές ενέργειας, τα βιοκαύσιμα αντιμετωπίζουν εμπόδια από πολιτικούς και εμπορικούς παράγοντες. Τόσο η κυριαρχία του πετρελαίου και των άλλων ορυκτών καυσίμων στις διεθνείς αγορές όσο και το γεγονός ότι η αποδοτικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν πλησιάζει αυτή των καθιερωμένων καυσίμων, δεν επιτρέπουν στα βιοκαύσιμα να αναπτυχθούν και να εδραιωθούν, παρά το γεγονός ότι είναι πιο φιλικά για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Ενα άλλο σημαντικό ερώτημα που έχει προβληματίσει επιστήμονες και κοινωνικούς φορείς τα τελευταία χρόνια είναι το αν φυτά που είναι αναγκαία για την παραγωγή τροφίμων, όπως το σιτάρι, μπορούν να δαπανηθούν για τη σύνθεση βιοκαυσίμων. Αυτό ίσως προκαλέσει αντιδράσεις για τη χρήση της σπιρουλίνας για τέτοιους σκοπούς, αλλά πιθανότατα δεν θα αποτελέσει πρόβλημα για τα μη βρώσιμα φύκη ή μικροφύκη. Σίγουρα, όμως, η προσωρινή συμβίωση ορυκτών και εναλλακτικών πηγών ενέργειας και η σταδιακή αντικατάσταση των πρώτων από τα δεύτερα είναι ο σωστός δρόμος για ένα πιο πράσινο και ανθρώπινο μέλλον, στο οποίο δεν θα ζούμε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο, το κάρβουνο, την πυρηνική ενέργεια και αυτούς που τα ελέγχουν.
Enhanced by Zemanta

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...